. |
Diger Dinlerde ORUÇ
HIRISTIYANLIK'TA ORUÇ
Hiristiyanlik'ta da oruç farz
Hiristiyanlik'ta oruç Kilise'nin üçüncü emridir. Kuran'in bildirdigine göre oruç Hiristiyanlara
da farz kilinmistir. Hiristiyanlik'ta oruç ve perhiz ayni anlamda kullanilir. Orucun
amaci, islenmis günahlarin cezasini bu dünyadan çekmeye baslamaktadir. Incil, oruca büyük
önem verir ve övgüyle bahseder. Ancak orucun zamani, uyulacak kurallar Hiristiyan
mezhepleri arasinda farklilik gösterir
Hiristiyanlik'ta oruç tutma yasi 21'de baslar. Hiristiyanlar, 60 yasina kadar oruç
tutar. Oruç konusunda 1966 yilinda alinan Roma kararlarinda bu konu yazili olarak
belirtilmistir. Bir Hiristiyanin perhiz için ise, en az 14 yasinda olmasi gerekir.
Hiristiyanlikta iki çesit oruç bulunur. Okaristi orucu yani sükran orucu ve
ekleziyastik oruç yani kilise orucu. Bu iki çesit orucu Katolik'ler tutar, Protestanlar
tutmaz. Hiristiyanlik, çarsamba, cuma ve cumartesi günleri ile bazi yortularin arefe günlerinde
oruç tutmayi tesvik eder. Hiristiyan inancina göre, Hz. Isa, çarsamba günü ele
verilmis, cuma günü çarmiha gerilmis ve cumartesi günü de gömülmüstür.
Hiristiyanlikta Hz. Isa'nin öldükten sonra dirildigi ve göge çikarildigina inanilan
Paskalya'da oruç tutulmasi önemlidir. Paskalya öncesinde iki gün oruç tutmak dindar Hiristiyanlar
arasinda yaygin bir uygulamadir.
MUSEVILIK'TE ORUÇ
Musevilik'te oruç: Yom Kippur
Tevrat'ta bazi günlerde oruç tutulmasi emredilmektedir. Yahudilikte oruç nefsi terbiye
etme ve bazen de aci çekme araci sayilirken, bazen de Allah'a yaklasma araci olarak kabul
edilmektedir. Tevrat'a göre, Hz. Musa Tur Dagi'nda 40 gün 40 gece kalmis ve bu süreyi
oruç tutarak geçirmistir.
Arabistan'in çesitli bölgelerinde yasayan Yahudiler oruç tuttuklarinda yatsidan sonra
da bir sey yemezlerdi. Hatta bazi Müslümanlar da oruçla ilgili ayetler tamamlanmadan
önce ayni Yahudiler gibi hareket ederdi.
Babil döneminde matem ve üzüntü sembolü olarak oruç tutulurdu. Yahudiler, Allah'in
kendilerine felaketler verdigine inandiklari dönemlerde sürekli oruç tutardi.
Yahudilikte oruca çocuklar, 12'nci yaslarindan bir ay alinca baslar. Yahudilik'te
tutulmasi gerekli görülen tek oruç Yom Kippur adi verilen keffaret orucudur. Kippur
pismanlik anlamindadir. Yahudiler bu günde günahlarindan pisman olurlar. Allah da onlari
affeder. Yom Kimpur Ibranice'de 'tövbe günü' anlamindadir.
Yahudilerin en büyük ibadet günlerinden olan Kippur, büyük oruç günü olarak kabul
edilir. Yom Kippur denen ve 19 Nisan'da baslayip ve bir hafta süren Pesah Bayrami orucu
ise genellikle Hamursuz Bayrami'ndan sonra gelen pazartesi ve persembe günleri tutulur.
Yahudilikte Yom Kippur'da oruç tutmak sarttir. Imsak önceki aksam günes batarken
baslar. O gece ve ertesi gün ilk iki yildiz görününceye kadar da yemek içmek yasaktir.
Bu süre yaklasik 25 saattir. Yom Kippur orucunun Hz. Musa'nin Allah'tan buyruklarini
almak üzere Tur Dagi'na gittiginde Yahudilerin altin bir buzagiya tapinmalarindan
ötürü tutuldugu anlasilmaktadir.
Yahudiler Babil dönüsünden sonra Kudüs'ün tahrip edilmesi ve diger felaketler
nedeniyle dört ayri oruç daha ortaya çikarmislardir. Bazi Talmud yorumculari bu 4
orucun, baska devletlerin himayesi altindaki Yahudiler tarafindan tutulmasi gerektigini
aksi takdirde gerekli olmadigini belirtir.
Yahudilerde oruç genellikle safagin sökmesinden ilk yildizin görülmesine kadar sürer.
Ancak Yom Kippur gibi bazi oruçlar ile bir aksamdan ertesi aksama kadar devam eder.
DIGER DINLERDE ORUÇ
Nirvana'nin yolu oruçtan geçer Insanlik tarihinde dinlerin neredeyse tümünde oruç
tutmak yer alir. Semavi dinlerin disindaki dinlerde de orucunu önemli bir yeri vardir.
Örnegin Budizm'in kurucusu Buda, 'kurtulusa' yani Nirvana'ya ulasmanin yolunun arzulardan
vazgeçmekten geçtigini vurgular. Bunun pratik yolu da oruç tutmaktir. Iste bazi
dinlerde orucun yeri:
Hinduizm'de
oruç: Hint dinlerinden Hinduism'de oruç nefsi terbiye için yilin belirli aylarinda ve günlerinde
oruç tutulur. Ibadet amaciyla dualarin okundugu günlerde oruç tutulmasi gerekir.
Hinduizm'de oruç genellikle belirli bazi besinleri yememe, yani bir çesit perhiz
seklindedir.
Taoizm'de oruç: Dogu kültürlerinin dinlerinden Taoizm'de oruç, daha genis bir anlamda
ele alinmistir. Burada oruç, sagligi koruma ve böylece yaslanmayi geciktirme özelligiyle
ön plana çikar. Çinliler ayrica, büyük bayram günleri ile kötülüklerin arttigi dönemlerde
de, kendilerini korumak için oruç tutarlar.
Brahmanizm'de oruç: Güney Asya Hint dinlerinden Brahmanizm'de her ayin 12 ve 13'üncü
günlerinde oruç tutmak gelenektir. Brahmanizm'de yaslilar hastalar ve çocuklar dahi
oruçtan muaf degildir. Bazilari insani isteklerini yenmek için 15 gün boyunca oruç
tutar. Bu süre içinde bir yudum sudan baska bir sey yiyip içmeleri orucu bozar.
Jainizm'de oruç: Hint dinlerinden Jainizm'de orucun kurallari daha serttir. Jainistler
kesintisiz olarak 40 gün oruç tutarlar. Bu dinin kurucusu Mahavira'nin (M.Ö 599-527))
kendisine iskence yaparak dinde yüksek dereceye ulasmaya çalistigi, et ve yumurta
yemedigi ve hatta ölünceye kadar da oruç tuttugu söylenmektedir.
Budizm'de oruç: Güneydogu Asya dinlerinden Budizm oruca en fazla önem veren
dinlerdendir. Budizm'in kurucusu Buda'ya göre, ne dünyaya baglanmak ne de dünyadan
vezgeçmez gerekir. Bu amaca ulasmak için koydugu kurallarin birincisi ise, her iki ayda
bir oruç tutmak ve bu süre içinde de toplum içinde tüm günahlarini itiraf etmektir.
Buda'ya göre sonsuz kurtulusa, yani Nirvana'ya engel olan tek sey arzulardir. Kurtulus
ancak arzulari terketmekle saglanir. Ve arzulardan kurtulmanin birinci yolu da oruç
tutmaktir.
Maniheizm'de oruç: Manilikte oruç, isigi gönderen günes ve aya dua etmek amaciyla
tutulur. Babil ve Asurlularin da orucu büyük önem verdigi bilinir. Eski Misir'da ise
oruç genellikle dini bayramlarda tutulur.
Avrupa yerel dinleri: Keltler'in oruç tuttugu, eski Roma ve Yunanlilarin da orucu
felaketlerden kurtulmak için bir yol olarak kabul ettigi bilinir.
Kaynak: http://www.davetci.com/ramazan_digerdinlerdeoruc.htm

|
. |