HACC SURESI

sure70.jpg (18368 Byte)Kur'an-i Kerîm'in yirmi ikinci suresi. Yetmissekiz ayet, binikiyüzdoksanbir kelime, bes binikiyüzbes harften meydana gelir. Fâsilasi hemze, cim, dal, ra, ze, zi, kaf, lam ve nun harfleridir. Içerisinde hacdan ve onun bazi hükümlerinden sözedildigi için "hacc" suresi adini almistir. Ayetlerinin bir kismi Mekkî, diger bir kismi da Medenîdir. Surede kiyamet'in dehseti; insanin ilk yaratilisinda ve tabiatin her yil canlanisinda oldugu gibi ölülerin de tekrar diriltilecegi; tek Allah'a inanmak gerektigi; inkârcilarin ise azaba ugrayacaklari bildirilmekte; ayrica, haccin hükümlerinden, Kâbe'den, Allah'in verdigi riziklardan, inkârci toplumlarin aci akibetlerinden, cihada izin verilmesinden, Allah yolunda gidenlerin mükafatlarindan, Allah'in yüce kudretinden ve insanin acizliginden bahsedilmektedir.

Surenin baslarinda, kiyametten süphede olanlar o anin dehseti ile uyarildiktan sonra insanin ilk yaratilisi ve günü birlik tabiat olaylari örnek verilerek öldükten sonra, yeniden dirilmenin Allah'a göre kolay olacagi haber veriliyor. Surenin basindan yirmidördüncü ayete kadar; Allah'in yoluna engel olanlar, Islam'dan dünyevî yararlar gördügü sürece inanan, ama musibetler karsisinda küfre dönenler, Allah'in dünya ve ahirette inananlara yardim edeceginden süphede olanlar, gerçekten iman edenler, hristiyanlar, yahudiler, sabiiler, mecusiler ve sirk kosanlarin hakettikleri yere yerlestirilecegi haber verilerek kiyametin hak oldugu hatirlatiliyor." "...Inkar edenler için atesten elbise biçildi. Baçlarinin üzerine de kaynar sular dökülür onlarin. Bununla sadece derileri degil, karinlarinin içi de eritilir. Onlar için demirden kamçilar da vardir. Ne zaman izdiraptan oradan çikmak isteseler "Yangin azabini tadin' (diye azarlanarak) oraya geri çevrilirler Iman edip iyi is yapanlari ise Allah, altlarindan irmaklar akan cennetlere sokar..." (19-23)

Ikinci bölümü olusturan otuzyedinci ayete kadar ki bölüm hac ve bir kisim kurallariyla ilgilidir. Hz. ibrahim'in temellerini attigi Kâbe ve Mescidi Haram'i sirkten temizlemekle görevlendirildigi haberi verildikten sonra hacc emrini yerine getiren müslümanlar, yoksulu doyurma konusunda uyarilir: Ayete göre onlar, namazi kilarlar ve kendilerine verilen riziktan harcarlar. Allah adi anildigi zaman ise kalpleri titrer. Ardindan bir uyari gelir: Kestiginiz kurbanlarin "Ne etleri ne de kanlari Allah'a ulasmaz, fakat sizin takvaniz O'na ulasir..." (37).

Rabbimiz Allah'tir dedikleri' için yurtlarindan çikarilanlara savasma izninin verildigi otuz dokuz, kirk ve kirkbirinci ayetlerde, savas izninden sonra yeryüzünde iktidari ele aldiklari takdirde müminlerden namazi kilmalari, zekati vermeleri, iyiligi emredip kötülükten vazgeçirmeleri emrediliyor. Hemen ardindan da daha önceki kavimlerin kissalari haber verilerek onlar gibi olmamalari konusunda uyariliyorlar: Medyen halki, Âd ve Semud kavimleri, Lut ve Nuh Kavmi gibi, "Zulümde devam edip dururlarken kendisine mühlet verdigim nice memleket vardir ki ben onlari nihayet yakalayiverdim. Dönüs ancak banadir" (48).

Kirk dokuzuncu ayette hitap Hz. Peygamber'e döndürülüyor ve bundan sonra karsisindaki müsriklerle yaptigi mücadelede ona yön veriliyor, yöntem ögretiliyor. Ayni zamanda kâfirlere ve müminlere de arada bir hitap eden ayetler; cennet cehennem, kiyâmet ve azabla korkutup, gözlerinin önünde sürekli cereyan eden tabiat olaylarindan ibret almalari konusunda uyariliyorlar: "Görmedin mi Allah gökten su indiriyor da yeryüzü onunla yeseriyor"(63); "Görmedin mi Allah yerdekileri ve emriyle denizde akip giden gemileri sizin buyrugunuza verdi, o, yeryüzünde kendi emri olmaksizin düsmesin diye gögü tutuyor" (65); "Sizin Allah'i birakip da taptiklarinizin hepsi biraraya toplansa bir sinek dahi yaratamazlar. Hatta sinek onlardan birsey kapsa bunu ondan kurtaramazlar hile" (73).

Bütün bunlardan sonra müminlere dönen hitap onlardan, Rablerine gerçekten ibadet etmeyi, bunu yaparken kendilerine engel olmak isteyen Allah düsmanlariyla cihad etmeyi, insanlarin üzerine sahitler olmayi, namazi kilmayi, zekâti vermeyi emrediyor ve güven veriyor: "Allah'a sarilin. Çünkü o sizin mevlânizdir (yardimcinizdir), o ne güzel mevlâ, ne güzel yardimcidir" (78).

Fedakâr KIZMAZ

Kaynak: Sâmil Islam ansiklopedisi